Agira.org: il portale di Agira


Questo sito utilizza cookie tecnici e di profilazione di terze parti per le sue funzionalità e per inviarti pubblicità e servizi in linea con le tue preferenze.

Se continui la navigazione o chiudi questo banner, acconsenti all’uso dei cookie. Se vuoi saperne di più o negare il consenso a tutti o ad alcuni cookie accedi all'informativa estesa. Per saperne di piu'

Approvo
  • Home
  • Tradizioni
  • Proverbi agirini

Proverbi agirini

Proverbi - Dissa u proverbiu anticu ca nun sbagghia... - Cap.X - Proverbi licenziosi.

Indice articoli

Cap.XI
Cu nn'appa nn'appa de cassateddi i Pasqua!
ovvero
Modi di dire, espressioni e parole da non dimenticare.

Questo capitolo è dedicato a tutte quelle espressioni, quei modi di dire, quelle parole, che, quasi sempre inavvertitamente, inseriamo nei nostri discorsi quotidiani, e che concorrono, per l'immediatezza delle metafore e delle similitudini, e per la gioiosa e sottilissima ironia che spesso li anima, a dar forza e chiarezza al nostro pensiero. A volte, infatti, basta una sola di queste espressioni, magari accompagnata dalla mimica in cui noi meridionali siamo maestri, per esprimere compiutamente un concetto, per delineare un carattere, per esprimere un'emozione.
Troverete anche vecchie espressioni di saluto, testimonianza di un tempo in cui esse rappresentavano il rispetto dovuto alla posizione occupata dalle persone nelle gerarchie familiari e sociali.
Ed espressioni augurali, bonarie prese in giro, nomignoli, scongiuri, invettive, e così via...
Non esiste, ovviamente, un filo conduttore, un tema che faccia da elemento unificatore.
Per questa ragione essi sono elencati così, alla rinfusa.
Leggendoli, sono certo che ognuno ritroverà immagini, situazioni e volti dimenticati; e magari ritroverà altre parole ed altre espressioni qui non elencate.
Perchè, lo ripeto, questo è l'unico scopo di questa raccolta, aiutare a ricordare. Non si dice, in fondo, che l'uomo è ciò che sono i suoi ricordi?

- Munnu a statu e munnu è.
- Ogni tiempu vena o so tiempu.
- Vutti china e muggheri 'mriaca.
- U pani è duru e u cutieddu 'un tagghia.
- A pigghia e supra ppì na sbagghiari.
- Na figghia e cientu ènniri.
- Si nn'acchianàu supra o castieddu a munnizza.
- Spara a cu vista e 'nserta a cu nun vista.
- Iu mi mangiu i cipuddi e a tia t'abbrùscinu l'uocchi?
- Accattari a atta nno 'nsaccu.
- Cu ccia ppenna a ciancianedda o attu?
- Pigghiari u luci cche manu i l'autri.
- E' comu l'uovu: cchiù cocia e cchiù duru addiventa.
- Fari trasiri u sceccu avant'arrieri.
- Cani ca nun canuscia patruni.
- Nè susu cche viertuli nè 'nghiùsu cca visazza.
- Nè cotta nè cruda.
- Nun vola nè cantari nè sunari e mancu sentiri a cu sona.
- Macari i pulici anu a tussi e i piduocchi a rriminzioni.
- Scorcia o piduocchiu e stenna a peddi.
- Avissa a gridari u voi e grida aratu?
- Cu nn'appa nn'appa de cassateddi i Pasqua.
- Cu nn'appa nn'appa e cu fu fu.
- Comu fu fu.
- Cosi niuri.
- Fichiti e fichitedda.
- Inni e onni.
- Na corda e na campana.
- A corda e o sicchiu.
- A fauci cche viertuli.
- Pigghiàrisi atti a pittinari.
- Fuocu di pagghia.
- Appillingàrisi ppò fumu a cannila.
- Liccari a sarda o tiettu.
- L'acqua vugghia e u puorcu 'un vena.
- Pani no e ciccì si.
- Me pà è cudduruni e iu muoru i fami.
- Muntuvi u diavulu e spuntinu i corna.
- A to casa ti strincia e ti vasa.
- Tavula stisa e pani minuzzatu.
- I iardina siccaru e i fumazzara sciurieru.
- Macari u sali fa i viermi.
- Supra pastu minnulicchi.
- Unni ci chiova ci sciddica.
- Supra canchiru cravunchiu.
- Supra pastu minnulicchi.
- Ci nni mancavinu corna a Custantinu,
ca s'accullàu chiddi 'i so frati Marianu?
- Cca scusa do figghiuolu a mamma si mangia l'uovu.
- S'attruvaru darrieri a na porta e chiesa.
- Arristaru a 'mmienzu a na strata.
- S'attruvaru a vanedda ca nun spunta.
- Arristau comu a zita e Troina.
- Arristaru 'ntridici.
- Aiu i sordi manzi e i fazzu addivintari sarbaggi?
- O ti mangi sta minestra o t'abbì di ssa finestra.
- Trìulu malanova e scuntintizza.
- Criccu Cruoccu e Manicu i sciascu.
- Abbaia cche cani e rucculia cche lupi.
- Ppi nui squagghia a cira.
- Cu è cchiù babbu carrivali o cu ci va d'appriessu?
- Elausci, dumani 'un ci nn'è cchiù.
- Babbu tu e cu ti vesta a matina.
- Avi na ramata!...
- Canigghia canigghia cu a ttrova sa pigghia.
- Iu parru e tu Cola mi sienti.
- Cada sempri additta comu e atti.
- Chi nnicchi nnacchi?
- Tagghiàri bruòcculi.
- Chiàcchiri ca nun ghìnchinu panza.
- Nun sugnu saccu ca mi divacu.
- Cu nun u canuscia caru u ccatta.
- Curra quantu vuoi ca ccà t'aspiettu.
- Curtu e malu cavatu.
- Campari di pizzu e malandrinaria.
- Finìu a tri tubi.
- Finìu a fietu.
- A schifìu finiscia.
- Arra cu arra e 'nsiemula cche tuoi.
- Iu de piedi mi curcu.
- Ppi nun sapiri nè leggiri nè scriviri...
- A mìa cu mi cciammisca nni sti cientu missi?
- Datimi un sordu ca mi cciammiscu.
- Baraffè!
- Malaparra ziu!
- Pò stari quantu un Cristu nni na chiesa.
- Nun cianciu ca me figghiu perza, cianciu ca si vola rifari.
- Priedica pridicaturi co sceccu è nno lavuri.
- Perza i muli e va circannu i capistri.
- Triulu i casa e spassu i vanedda.
- Triulu ppì triulu, mi tiegnu a me maritu ch'è diavulu!
- Se a furtuna ni vulissa aiutari
avissa a moriri vuostru maritu e me muggheri.
- O juornu nu nni vuogghiu e a notti sfardu l'uogghiu.
- U picca m'abbasta e u 'ssai m'assupèrchia.
- U sceccu a porta e u scuccu sa mangia.
- Iri a ligna senza corda.
- Mutu cu sapi u iuocu!
- Quant'aiu ccà aiu a Palermu.
- Puddicinieddi miei di trenta siti siei.
- E' cchiù facili ca u puorcu acchiana a 'ntinna...
- Ci sta comu u formaggiu nne maccarruna.
- Si 'nfilau comu u vermi nno formaggiu.
- Si 'nfilau nna tana e ficia comu o rizzu.
- Bedda, ppì cu manca?
- Ci ficia diri mmalidittu i quannu fu.
- Arristau cche ita scacciati.
- Vinìticci quannu 'un ci sugnu.
- Iddu fa i manichi e iddu fa i lanceddi.
- Comu ma canti ta suonu.
- Na vota all'unu a cammisedda nova.
- Na malafiura è un sordu.
- Tanti cani supra un uossu.
- A terra u ficia e u cielu u scacciau.
- Trasìu nna casa e Gesù e 'un nescia cchiù.
- Abballa cche manu e cche piedi.
- Ammucca passuluna!
- Eh, mmucca lapuna!
- Facci di bùmmulu crudu.
- Aviri u cravuni vagnatu.
- Comu o monicu da Valonga
cco mrazzu curtu e n'autru luongu.
- Quannu camina pàrica scarpisa ova.
- Camina e abballa.
- Chiova a ssuppa viddanu.
- Ci custàu quantu un figghiu parrinu.
- Ci detta a botta o mastru.
- Facìa comu o ciciru o crivu crivu.
- E' cchiù lisciu do 'ncuoddu i buttigghia.
- E' lisciu comu a purciddana.
- Mi cadieru anedda ma no i iditedda.
- Facimu comu ficiru antichi.
- Sputa e jètta.
- Trasi marbi e niesci spini.
- Vattìnni diavulu a missa.
- Mi fazzu a cruci ccà manu manca.
- Và ccircannu a casa o sinnicu.
- U patri sinnicu e u figghiu putiaru.
- Si ittàu di chiattu.
- Panza e prisenza.
- Senza diri nè zù e nè schì...
- D'unni vota vota tunnu.
- A chiavi o cintu e u pagghiaru si arda.
- Nu nni mangia mancu a bruodu.
- Si pigghia u itu cu tutta a manu.
- Ammucciari u suli ccò crivu.
- Do scantu i ammi ci fanu quazetta.
- D'ogni pilu nni fa un travu.
- E tiempi de canonici i lignu.
- Si misa l'acqua intra e u cuntaturi fori.
- Tu ccu na manu e iu ccu tutti dui.
- Appizzàu l'asinu e u turututù.
- Purtari a straula o chianu.
- C'è cchiù di unu e n'autru.
- E chi sù pidati di patri e miedicu?
- Cu ma dari a mà mi duna a figghia.
- Unni trenta trentunu.
- Bonè bonè.
- Mancu mali.
- 'Mpuntari i piedi comu o cunigghiu.
- Spara macari e zizì.
- Nn'aiu pp'amici e ppè parienti.
- Pizzu avanti furnu.
- Quant'è ladia! Para a mara e Bronti!
- U strolicu 'i Agghiànu parràu.
- Appizzari i scagghiuna.
- A uocchiu, mastru finuocchiu.
- Diciannovi sordi ccu na lira.
- T'attocca u bicchieri!
- A du piennuli va a racina!
- Unni a siccu e unni a saccu.
- Unni vida e unni sbida.
- Sunamu ca murìu n'atru.
- Nenti c'è ppà atta.
- Cchiù gghiàncu vena u pani!
- Cchiù gghiànca vena a farina!
- L'uocchi chini e i manu vacanti.
- Acqua e sali ppè maàri.
- Bastica c'è a saluti.
- Ppi mancanza di munita mastru Santu nun si marita.
- Tra u duru e u maturu.
- Cadìu de piedi i Cesiri.
- Ppì facci farìa.
- Si fa bellu cca rroba e l'autri.
- Cc'àiu mangiatu ca vuògghiu vìviri.
- Acqua davanti e vientu darrieri.
- Acqua currenti vìvicci cuntenti.
- Aiu e nun aiu, pussiedu e nun tiegnu.
- Uomini uminicchi e quaquaraquà.
- Vista u curtu malu pigghiatu.
- Tanti armali e tanti cristiani.
- Cci chioppa nno bummulu.
- Oh, babbu da Varanna!
- Babbu di l'ova.
- A vò 'mmuccata cca cucchiaredda?
- Arrivau u patruni do fesi!
- Si senta u patruni do pastificiu.
- Ccà tutti cco 'ncrivu cirnimu.
- A campana fa 'ndindò e tu fatti l'affari tò.
- Figghi e 'mpitigghi.
- Ci ficia vidiri a monica nnò specchiu.
- Ci ficia allungari u cuoddu comu o pipìu.
- Pigghia 'ntruscia e porta a casa.
- 'Nzocchi avi a menti avi o denti.
- 'Nzocchi a vecchia vulìa 'nsuonnu ccìa.
- Quant'è spacchiusu! Sputa do sciancu!
- Comu nascia si cunta.
- U forti è partiri.
- Comu accumincia si nni và.
- Sceccu di issaru.
- Sceccu carricatu i furtuna.
- Unni vidi virdi và.
- Mastru Pietru fa i piccati e Nunziedda fa i diuna.
- Paparedda e Cucinedda supra a casa di Giuannedda.
- Ad idda ad idda ch'è morta Maria!
- Scattìa e ammutta...
- Avi u mali a petra.
- Sta misu comu u diavulu darrieri l'artaru.
- A chi è da testa a chi è de piedi.
- Và ppi farisi a cruci e si cava l'uocchi.
- Và sbrogghia sti nnummira!...
- Giriàrisi tutti i sepurchi.
- Ci ittàu a cuòppula.
- Si 'ncarcàu a birritta.
- Mora Sansuni ccu tutti i Filisdèi!
- Mora Sansuni ccu tuttu u cumpagnuni!
- Ti sistiemu ppè festi e ppè simani.
- Paradisu e terra forti.
- Margarita, Margarita, di chi vena a 'Scinsioni?  -Di juovi!
- Fanu comu l'armi de peni.
- Fa comu n'arma e priatoriu.
- C'è cchiù tiempu ca minnulicchi.
- Ci su cchiù jorna ca sazizza.
- Unni sta iennu cco sceccu?
- Vòtila ca s'abbruscia.
- Ci finìu comu o surgi nnall'uogghiu.
- Nni ficia minnitta.
- Nun si pò fari un uocchiu a na pupa.
- Cumanna quantu u dui nna briscula.
- Cumannàti tu e Pràzzitu!
- Fa dibiti, fa debiti, nun ti fari malappàtiri.
- Nè iddu nè atru, comu u cani i l'urtulanu.
- E chi aiu l'arbulu co cutuòlu?
- Unni u mettinu sta.
- Viesti zuccuni ca para baruni.
- Sta beni e si lamenta.
- Addàtta e ciància.
- Assai ti nni sta pigghiànnu do chianu.
- S'azzùffinu ppa muggheri do vicariu.
- Aviri vuci 'ncapìtulu...
- E' unu 'ntisu.
- Avi setti spiriti com'e atti.
- Chi ti detti e chi mi dasti.
- Pigghiàrisi i uvita a muzzicuna.
- Muzzicarisi i ita.
- Quannu vena Pasqua nna maiu.
- Cca ssutta nun ci chiova.
- Abbagnarisìcci u pani.
- Cruci, cruci, cummari Marì.
- Avi na testa, ca se nun si ccia vola u vientu...
- Avi a testa bona sulu ppi fari piduocchi.
- Amuri e bruodu i chiappiri.
- N'avi figghi e ciancia niputi.
- Ppi facci farìa.
- Cerca u travagghiu e prega a Diu do nna ttruvari.
- Giuanninieddu addùa l'uomini e appò s'addùa iddu.
- Petra c'è nna linticchia...
- Sugnu carusu e gghiuòcu.
- Cu si susa perda u puostu.
- Niuru cu niuru 'un tingia.
- Pigghiamu e addumannamu.
- Cchiù penna e cchiù renna.
- Acchiana mura lisci comu e crapi.
- Ci sta fannu nesciri i piedi i fori.
- Stari ccu du piedi nni na scarpa.
- Cu campa a cunta.
- Nun sia ppi cumannu.
- Bedda matruzza.
- Uorbu di l'uocchi.
- Acciungàri unni tuoccu.
- Botta di sangu!
- Botta d'acitu!
- Mmizzica!
- Se n'è veru pozzica è veru.
- Mancu e cani.
- Chi fai babbì!?
- Uàrda di mali.
- Fori d'ognedunu.
- Scanzàtini.
- Cu rispiettu parrannu.
- Nun disprizzannu.
- Sarbannu i bieddi facci.
- Sarbannu l'oru c'àiu davanti.
- Rivirenti parrannu...
- A tinchitè.
- Vinna u tiempu de mali vistuti.
- Parra picca e sienti assai.
- I poviri s'ammazzinu e i patruna s'abbrazzinu.
- Augghi e pezzi cangiu, chiddu ca vuscu mu mangiu.
- Comu o surbizu do vuiaru lientu,
ca si nna fari unu e si nni fanu cientu.
- Bona sarbata, malu circata.
- Inchia a panza e ìnchila di spini.
- Ci nn'è uogghiu nne giarri.
- Ccìu u vugghiu i fori.
- U priezzu n'ha diri, ca a stoffa a canuscimu.
- Se nun fussa ppi stu iri e stu viniri,
nu spassu mi parissa u caminari.
- M'aiu giriatu l'Arca e la Merca.
- Annàchiti.
- I chiacchiri su chiacchiri, ma u putiaru vola i picciuli!
- Chiacchiri e tabaccheri i lignu u munti i Napuli nu nni 'mpigna.
- A casa e Patre e Ssantu a chi è china a chi è vacanti.
- O sabitu simu junti, lesti i manu e luonghi i punti.
- Salutamu e cacciamu.
- Se l'acqua nun era bona, nun si tivava i ponti di Raona.
- Quannu chiova ci metta l'acqua e addini.
- Cu nun crida a me dulìa, a so festa cumannata 'un sia.
- Carusu cco vastuni e viecchiu cco zappuni.
- Mi vola beni Diu e de santi 'un mi nni curu!
- Ad arbulu cadutu accetta accetta...
- Gesuzzu!
- Bon prudu e zùcchiru!
- U Signuri tu renna.
- Se piacissa.
- Sabbanadìca.
- Sabbanadica e cchiù ranni e se piacissa e cchiù nichi!
- Santu e riccu e chinu di virtù.
- Voscenza sabbanadìca.
- Pensa a saluti!
- Tiempu va e tiempu vena, u miu passa e u to vena...

 

Pubblicato in Pubblicazioni

Stampa Email

Non sei abilitato a scrivere commenti